القراءات القرآنیة (کتاب)القرءآت القرآنیه تاریخ و تعریف توسط دکتر عبد الهادی الفضلی پیرامون یکی از مسائل علوم قرآنی یعنی موضوع قرائت‌های مختلف (و قاریان آنها) نوشته شده است. ۱ - معرفی کتابمؤلف که از قرآن پژوهان معاصر است در این کتاب با روشی جدید و با استفاده از روایات مختلف موضوع اختلاف قرائت‌ها را بررسی نموده است وی در فصل اول کتاب، سیر تطور قرائت‌ها را متذکر شده و برای آن ۱۶ مرحله ذکر کرده و می‌گوید از مرحله دهم به بعد (که قرن سوم است) مساله تالیف و تدوین کتاب در این باره صورت گرفته و در مراحل قبلی بیشتر جنبه آموزشی داشته است در فصل دوم قرائت را تعریف و آن را به متواتر و شاذ تقسیم کرده، در فصل سوم مصادر قرائت‌ها را ذکر نموده در فصل چهارم عوامل اختلاف قرائت‌ها و وجوه آن را تشریح می‌کند و یکی از عوامل اختلاف در قرائت را این می‌داند که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مسلمانان را ملزم به قرائت واحد نکرده و آنها را در قرائت قرآن آزاد گذاشته است در فصل پنجم و ششم ملاک در اختیار قرائت‌ها را توضیح می‌دهد و از آنجا که قرائت قرآن با علم تجوید رابطه نزدیکی دارد در فصل هفتم نقش تجوید در تلاوت قرآن را توضیح داده، امور مربوط به تجوید و ضوابط آن را بیان می‌کند. با توجه به ویژگیهای این کتاب و بیان مطالب بصورت خلاصه، این کتاب می‌تواند منبع مناسبی برای تدریس بحث قرائت باشد. ۲ - ویژگی‌ها۱- فصل اول: در این فصل سیر تطور و مراحل مختلف قرائت‌ها را توضیح می‌دهد و برای آن ۱۶ مرحله ذکر کرده، و مرحله دهم و یازدهم را ابتدای تالیف در این زمینه دانسته و برخی از کتابهای تالیف شده را به ترتیب تاریخ نام می‌برد. ۲- فصل دوم: در این فصل پیرامون این موضوع بحث می‌کند که آیا قرآن و قرائت هر دو یک چیز هستند و یا دو حقیقت متفاوت و متغایرند، در این باره اقوال علماء را ذکر می‌کند. ۳- فصل چهارم: در این فصل پیرامون اختلاف قرائت و وجوه آن بحث نموده، می‌گوید تمام اختلاف قرائت‌ها به هفت وجه برمی گردد آنگاه عوامل اختلاف در قرائت‌ها را توضیح می‌دهد و یکی از آنها را اختلاف لغات دانسته است. ۴- فصل پنجم: در این فصل ملاک اختیار قرائت‌ها را بحث می‌کند و توضیح می‌دهد که چرا فلان قاری در میان قرائت‌ها، یک قرائت را به اجتهاد خود انتخاب نموده است. ۵- فصل هفتم: در این فصل رابطه بین تجوید و علم قرائت و تفاوت آنها را بحث نموده و نقش تجوید در قرائت صحیح قرآن را ذکر می‌کند. ۳ - ساختار کتابکتاب دارای هفت فصل می‌باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است: فصل اول: سیر تطور قرائت‌ها فصل دوم: تعریف قرائت‌ها. شامل: اقسام قرائت‌ها، تفاوت بین قرائت شاذ و متواتر، و تفاوت بین قرائت و قرآن فصل سوم: مصادر قرائت‌ها فصل چهارم: اختلاف قرائت‌ها و اسباب آنها فصل پنجم: اختیار در قرائت‌ها فصل ششم: مقیاس قرآنی (در قرائت‌ها) شامل: متواتر بودن قرائت، مطابق با رسم الخط بودن، و موافقت با قواعد عربی بودن فصل هفتم: قرائت‌ها و تجوید. [۱]
القراءات القرآنیة، عبد الهادی فضلی، ص۷-۱۲۳.
۴ - نسخه شناسیکتاب یک جلد، متن آن عربی و دارای ۱۵۰ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: معمولی ۲- جلد: شومیز ۳- نوبت چاپ: سوم ۴- تاریخ انتشار: سال ۱۴۰۵ هجری قمری ۵- ناشر: انتشارات دار القلم- بیروت لبنان ۶- دارای فهرست مطالب کتاب و مصادر منابع ۷- مولف: عبد الهادی فضلی ۸- کتاب: القراءات القرآنیه لازم به یادآوری است که این کتاب به لحاظ اهمیت آن توسط سید محمد باقر حجتی به فارسی برگردان شده است. ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |